Orta Asya'nın Bilimsel Mirası ve Türkiye Rönesansı
Orta Asya'nın Bilimsel Mirası ve Türkiye Rönesansı
Orta Asya, 13. ve 14. yüzyıllarda, İran İslam Rönesansı'nın önemli merkezlerinden biri olmuştur. Bu dönemde, İbn Sînâ, Bîrûnî ve Mâverdî gibi büyük bilginler, tıp, astronomi ve felsefe gibi alanlarda bilgi alışverişinde bulunmuşlardır. Türkler de bu entelektüel ortamda önemli bir yer tutmuş, Dîvânü Lugâti’t-Türk gibi eserlerle katkıda bulunmuşlardır.
Ali Kuşçu, Timurlenk’in torunu Uluğ Bey döneminde yetişmiş, Fatih Sultan Mehmed döneminde birçok eser kaleme almıştır. Bu eserler arasında astronomiyle ilgili Farsça bir kitap olan Risale fil-Heye öne çıkmaktadır. Bu eser, dönemin bilimsel gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.
Ali Kuşçu ve Eserleri
Ali Kuşçu, 15 Aralık 1474 tarihinde Türkiye’de vefat etmiş ve Eyüp’te defnedilmiştir. Günümüze ulaşan eserleri arasında Er-Risaletü’l-Muhammediyye fi’l-Hisâb gibi önemli çalışmalar bulunmaktadır. Bu eserlerin yanı sıra kaybolan birçok eseri de olduğu tahmin edilmektedir.
Fatih Sultan Mehmed, Rönesans Avrupa’sında özgün bir aydın olarak tanınmıştır. Arapça ve Farsça bilgisi yanında İtalyanca ve eski Yunanca da bilmesi, onun entelektüel derinliğini göstermektedir. Bu dönemde, Anadolu, Orta Asya’dan gelen ulemayı kendine çekmekte tereddüt etmemiştir.
Rönesans ve Türkiye
Rönesans, Türkiye’de durgunlaşsa da, 20. yüzyıla ulaşırken önemli bir tarihi süreç geçirmiştir. 19. yüzyılda orduda tıbbın ve kimyanın gelişimi, Batı ilmi ile olan ilişkilerin bir göstergesidir. Bu bağlamda, Türkiye’nin atılımlarının kökleri burada yatmaktadır.
Ali Kuşçu’nun ölümünün 550. yılı anılmakta, 1526 Mohaç Zaferi ise Avrupa’daki hâkimiyetimizin önemli bir adımı olarak değerlendirilmektedir. Macaristan, bu dönemde Rönesans’ın temsilcisi olarak öne çıkmıştır.
Hukuk ve Eğitimde Reformlar
1925 yılında Ankara Hukuk Mektebi’nin kuruluşunun 100. yılı kutlanacaktır. Bu girişim, hukuk inkılabından önce eğitim vermeyi amaçlamıştır. 1933 üniversite reformu ile gereken atılımlar yapılmış, Türk hukukunun Romanizasyonu süreci başlamıştır.
Batı ile ilişkiler, savaşların yanı sıra ticaret ve diplomasi ile de yürütülmüştür. Türkiye’nin hukuk platformuna yaklaşması, bu dönemdeki önemli gelişmelerden biridir. 2026 yılı, bu konularda akıllıca kutlamalar için bir fırsat olmalıdır.
Koç Teknoloji Müzesi ve Sergiler
Rahmi Koç Teknoloji Müzesi, kendine özgü özellikleri ile dikkat çekmektedir. Orijinal eski modellerin yanı sıra üretimde kullanılan ilk deneme modelleri de sergilenmektedir. Bu özellik, müzenin en orijinal tarafını oluşturmaktadır.
Müzenin işleyişi de önemli bir unsurdur. Eksik parçaların envanteri yapılmakta, bulunamayan parçalar için arayış sürdürülmektedir. “Beygir Gücü” sergisi, her yaştan ziyaretçiyi kendine çekmektedir.
Yılın Kelimesi ve Dil Üzerine Düşünceler
TDK ve Ankara Üniversitesi işbirliğiyle yapılan anket sonucunda “kalabalık yalnızlık” kelimesi yılın kelimesi olarak seçilmiştir. Ancak bu terimin akademik bir temeli olmadığı düşünülmektedir. Dilin önemi göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu kelimenin kabul edilmesi, dilin doğru kullanımını tehlikeye atmaktadır. “Yalnız kalabalık” gibi alternatif terimler daha uygun olabilir. Dilin doğru kullanımı, toplumun kültürel gelişimi için kritik öneme sahiptir.
Yeni Yıl Mesajı
Gelecek yıl, gönül dinlendirici yazılarla dolu bir yıl olması dileğiyle, sağlıklı ve mutlu yıllar temenni edilmektedir. Toplum olarak hak ettiğimiz güzel günlere ulaşmamız umulmaktadır.
Bu yıl, geçmişin değerlendirilmesi ve geleceğe yönelik umutların yeşermesi için bir fırsat olmalıdır. 2024, yeni başlangıçlar için bir vesile olmalıdır.
