Yapay Zeka ile Kira Geliri Takibi: Vergi Cezaları ve Önlemler
Yapay Zeka ile Kira Geliri Takibi: Vergi Cezaları ve Önlemler
Yapay zeka, para transferlerinde 'diğer' seçeneği ile yapılan ödemeleri mercek altına alıyor. Kira geliri beyanında bulunmayanlar için vergi cezaları gündemde. Kira ödemelerinin nasıl beyan edileceği ve olası cezalar hakkında detaylar verilmektedir.
Yapay Zeka ve Vergi Takibi
Son dönemde, vergi takiplerinde kullanılan yapay zeka yöntemi, para transferlerini incelemeye aldı. Eğer bir para hesabınıza göndericiden ‘diğer’ seçeneği ile ulaştıysa, kira geliri olmasa bile gelir vergisi cezası ile karşılaşılabiliyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın vergi takibinde kullandığı yapay zeka sistemi, ‘diğer’ açıklamasıyla gönderilen parayı ‘kira geliri’ olarak algılayabilir. Bu durum, kişileri riskli gruba sokma potansiyeline sahiptir.
Çok sayıda kişiye bu şekilde e-tebligatlar gönderildiği ortaya çıktı. Kira geliri elde etmeyen kişiler, bu tip durumlarla karşılaştıklarında ne yapmaları gerektiğini merak ediyor. Vergi kaçırdığı tespit edilen mülk sahiplerine uygulanacak cezalar da önemli bir konu olarak gündeme gelmektedir.
Kira Geliri Elde Edenlerin Tespiti
Devletin, kira geliri elde edenleri tespit etme konusunda geniş imkanları bulunmaktadır. Kişilerin tapulu olan yerlerde oturup oturmadıkları, adrese dayalı nüfus kayıt sistemi verileri üzerinden takip edilebilir. Ayrıca, elektrik, su abonelikleri ve telefon bağlantıları gibi veri setleri de incelenebilir. Bu tür takipler, devlet açısından kira gelirinin tespitinde önemli bir rol oynamaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, kira gelir beyanına ilişkin önemli uyarılarda bulunmuştur. Türkiye’de yaklaşık 7 milyon kiracının olduğu değerlendirilmektedir. Ancak, kira gelir beyanında bulunmayan çok sayıda kişi bulunmaktadır. Bu durum, vergi kaybına yol açabilmektedir.
Kira Ödemelerinin Belgelendirilmesi
Kira ödemelerinin doğru beyan edilmesine yönelik düzenlemeler de yakın zamanda getirildi. 2024 yılı Ekim ayında Gelir Vergisi Genel Tebliği ile tahsilat ve ödemelerle ilgili kapsam genişletildi. Artık kira tutarı ne olursa olsun, yapılacak tahsilatlar bankadan yapılmalıdır. Bu zorunluluk, kira tahsilat ve ödemelerinin belgelendirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Belgelendirme ile ilgili zorunluluklara uymayanlara ek cezalar uygulanmaktadır. Ceza oranları belirlenmiş olup, işleme konu tutarın yüzde 5’i kadar özel usulsüzlük cezası kesilmektedir. Kiracı, bunu kendi bildirirse ceza uygulanmamaktadır. Elden ödenen kiralar için de benzer ceza uygulamaları söz konusudur.
Beyan Dönemi ve Vergi Ödemeleri
Şu anda bir beyan dönemi içerisindeyiz. Mal sahiplerinin gelirlerini beyan etmeleri gerekmektedir. Dijital vergi dairesine girerek, hazır beyan sistemi üzerinden vergilerini ödemeleri mümkündür. Kiracılar, ödemeleri bankadan yapıyorsa ekstra bir yükümlülükleri yoktur. Ancak, 'kira ödemesi' seçeneğini işaretlemeleri zorunlu değildir.
Kira geliri beyanı zamanında verilmediğinde, hem kira bedelinin yüzde 5’ine kadar usulsüzlük cezası uygulanmaktadır. Bu durum, mükelleflerin vergi yükümlülüklerini yerine getirmeleri açısından önem taşımaktadır. Kira gelirini beyan etmeyenler, ciddi cezalarla karşılaşabilirler.
Kira Geliri Olmayanlar İçin Çözüm Yolları
Kira geliri olmayan ya da özel bir nedenle artık kira geliri alamayanlar için hazır beyan sisteminde bir dilekçe menüsü bulunmaktadır. Eğer gerçekten kira getirisi elde etmiyorsa, kişi ‘istisna dilekçesi vermek istiyorum’ menüsü aracılığıyla başvuruda bulunabilir. Bu durum, vergi dairesine bildirilmesi gereken önemli bir adımdır.
Kira ödemesi yazıldığında, yapay zeka dışında zaten bir beyan olmuş olmaktadır. Hazır beyan sistemi, yatan bedelde kira yazıldığında, sanki bu kira bedeliymiş gibi mükelleflere gösterilmektedir. Bu nedenle, kira geliri olmayanlar, durumlarını düzeltmek için gerekli adımları atmalıdır.
